Z kamerą FX9 wśród zwierząt
Mathieu Le Lay, ambasador marki Sony, podczas niedawnego webinaru podzielił się ciekawymi spostrzeżeniami dotyczącymi jego pracy z kamerą FX9. O ile udzielił odpowiedzi na liczne pytania, na niektóre z nich po prostu nie starczyło czasu.
Chcąc omówić je wyczerpująco, Alister Chapman przeprowadził dłuższą rozmowę z Mathieu. Dotyczyła ona pracy filmowca i używanego sprzętu.
„Na kompletnym odludziu”
Mathieu mieszka we francuskiej części masywu Alp i od dawna pasjonuje się dziką przyrodą oraz światem natury. Zdobywszy dyplom z ochrony przyrody, postanowił połączyć swoją pasję do robienia filmów z zainteresowaniem ekologią, podejmując studia w Instytucie Filmu Przyrodniczego IFFCAM, który – wedle słów Mathieu – „leży w środkowej Francji, na kompletnym odludziu”.
Potem zaczął pisać scenariusze do produkcji przyrodniczych. Jego głównym obszarem zainteresowań są interakcje zachodzące między człowiekiem a naturą. Szczególnie lubi opowiadać o innych twórcach, na przykład fotografach, śledząc ich pracę, obserwując, co robią w przyrodzie i jak ją dokumentują.
Gdy już ukończy jakiś scenariusz lub wpadnie na pomysł na kolejną produkcję, szuka sponsorów wśród potencjalnie zainteresowanych producentów i spółek filmowych. Może to zająć dużo czasu i nie zawsze idzie gładko, dlatego Mathieu zarabia również, jako operator kamery i dyrektor przyrodniczych produkcji filmowych dla różnych nadawców, między innymi dla telewizji ARTE. Realizując takie projekty, często trafia w odległe zakątki świata.
Ulubiony obiektyw?
Do ulubionych narzędzi Mathieu na planie filmowym należy obiektyw Sony FE 200-600mm serii G, ponieważ jest długim teleobiektywem ze zmienną ogniskową. O ile, jego zdaniem, Sony FE 600mm f4 G-Master pracuje szybciej, ma większą aperturę i daje niesamowity, wręcz powalający obraz, o tyle obiektyw zmiennoogniskowy pozwala pracować swobodniej ze zmianą kadrowania. Z tego powodu niemal zawsze używa obiektywów zmiennogniskowych, w tym modeli Sony FE 70-200mm i Sony FE 24-105mm.
Co z automatyczną regulacją ostrości?
Studiując zagadnienia produkcji filmowej w IFFCAM, Mathieu nauczył się ręcznego ustawiania ostrości. Dziś jednak technologia automatycznej regulacji ostrości w produktach Sony jest tak zaawansowana – zwłaszcza gdy mówimy o nowych funkcjach ostrości śledzenia obrazu ze sterowaniem dotykowym w oprogramowaniu V3 kamery FX9 – że przypadła Mathieu do gustu i korzysta z niej regularnie, szczególnie wtedy, gdy kręci ujęcia zwierząt w ruchu, na przykład ptaków. Mathieu zawsze interesuje się nowymi lub ulepszonymi technologiami, które ułatwią mu pracę nad filmami.
Praca kamerami A7SIII i FX9 w ramach tej samej produkcji
Gdy Mathieu nagrywa swoją kamerą FX9, zawsze używa S-Log3, ponieważ pozwala mu ona uchwycić obraz wielu szczegółów i faktur. Gdy zaś w ramach tej samej produkcji pracuje kamerą A7SIII, wybiera profil obrazu numer 8, ponieważ jego krzywa gamma i przestrzeń barw są takie same jak S-Log3 i S-Gamut3.cine kamery FX9. Mathieu dba, aby ujęcia nagrywane kamerą A7SIII w S-Log3 nigdy nie miały za słabej ekspozycji – w tym celu dodaje stop offset +1 w ustawieniach kompensacji ekspozycji kamery (które można znaleźć w menu [Exposure/Color] > [Exposure Comp]) – alternatywnie stara się, aby podczas ekspozycji jej miernik (M.M.) wskazywał +1.
Wielkie koty w czerni i bieli
Podczas swojej najnowszej produkcji „Black And White Big Cats”, opowiadającej o fotografie Laurencie Baheux, Mathieu –we współpracy z kolorystą – postarał się wykorzystać wszystkie możliwości materiału filmowego. Zależało mu na uzyskaniu możliwie najsilniejszego kontrastu, nie psując jednocześnie obrazu. Podczas zdjęć chciał tak naprawdę zrobić jedno: spróbować dorównać wizji Laurenta, poznać jego warsztat fotograficzny i tak samo jak on pracować ze światłem i kamerą. Poza tym Mathieu kręcił ujęcia do „Black And White Big Cats” tak, jak ma w zwyczaju pracować.
Jaka liczba klatek na sekundę?
Mathieu zwykle nagrywa kamerą FX9 w rozdzielczości 4K i z szybkością nagrywania wynoszącą 25 kl./s, a jeśli zależy mu na efekcie poklatkowym, stosuje ustawienia 50 kl./s. Jeśli jednak potrzebuje nagrywać z jeszcze większą liczbą klatek, używa kamery A7SIII pozwalającej na stosowanie szybkości równej 100 kl./s – przy czym podoba mu się, jak obie kamery uzupełniają się nawzajem.
Uwielbiam filtr ND o zmiennej przepuszczalności
Wbudowany w kamerę FX9 filtr ND o zmiennej przepuszczalności należy do ulubionych opcji Mathieu. Pokrętło filtra ND umożliwia bardzo płynną i dokładną regulację ekspozycji. Pracując z kamerą A7SIII, musi często korzystać z zewnętrznego filtra ND – wtedy wybiera filtr ND PolarPro o zmiennej przepuszczalności.
Które tryby skanowania?
Mathieu pracuje przeważnie z kamerą FX9 w trybie skanowania Super 35 mm 4K, ponieważ daje on nieco silniejsze powiększenie niż Full Frame 6K czy Full Frame Crop 5K. W ten sposób filmowiec może nagrywać ujęcia zwierząt w jeszcze większym zbliżeniu. Czasami jednak, gdy zwierzę jest daleko od kamery, ujęcie musi być maksymalnie powiększone – wtedy sięga po tryb skanowania Super 16 mm 2K kamery FX9, który odpowiada pracy wysięgnika elektronicznego. Wiele produkcji, nad którymi pracuje Mathieu realizowana jest w rozdzielczości HD – w tym przypadku tryb skanowania 2K nie sprawia żadnych kłopotów, zaś tryb S16 2K daje trzykrotnie silniejsze powiększenie obrazu niż ma to miejsce w trybie Full Frame 6K.
Mathieu lubi nieco wyostrzyć nagrania S16 2K na etapie postprodukcji, aby obraz płynnie harmonizował z materiałem kręconym w trybie S35 4K. Z kolei kręcąc ujęcia krajobrazów, panoramicznych widoków oraz nagrywając wywiady, używa trybu Full Frame 6K. Mathieu nie lubi zmieniać kadrowania podczas postprodukcji, lecz sam przyznaje, że nieco wyższa jakość obrazu w trybie skanowania 6K pozwala mu łatwiej skadrować nagrane ujęcia, gdy w postprodukcji jest to konieczne.
Co znajduje się w torbie Mathieu?
Pierwsza odpowiedź Mathieu brzmi: „dobry statyw”. Zależnie od sytuacji, używa dużego statywu z ciężką głowicą, gdy ma pracować z długim obiektywem, nagrywając zwierzęta z oddali. Pracuje też z bardzo małymi i lekkimi statywami, które są poręczne w terenie.
Mathieu lubi spędzać noce w terenie, dlatego często zabiera namiot, śpiwór i GPS, dzięki któremu zawsze trafi do namiotu podczas zamieci i burz śnieżnych.
Solidne buty, rękawice i odpowiednia odzież to podstawa pracy przy zimnej, dokuczliwej pogodzie – dyskomfort przecież utrudnia pracę filmowcom. Solidna kuchenka przydaje się, gdy trzeba ugotować wodę lub gdy dręczy pragnienie i trzeba stopić śnieg, albo też przygotować posiłek, gdy męczy głód – przede wszystkim zaś kuchenka pozwala przetrwać w dziczy.
Śpi z akumulatorami!
Mathieu uważa, że akumulatorów nigdy dość i woli mieć ich jak najwięcej pod ręką, zaś podczas zimnych nocy śpi z nimi w śpiworze. Filmując w niskich temperaturach, trzyma akumulatory za pazuchą kurtki, dzięki czemu są ciepłe – ciepły akumulator starczy przecież na dłużej, niż zimny. To znakomita rada dla filmowców w terenie, z której sam korzystam.
Chciałbym podziękować Mathieu za czas, który poświęcił na rozmowę i moje pytania – jednocześnie życzę mu samych sukcesów w pracy nad kolejnymi produkcjami przyrodniczymi.