VENICE 2 ile Londra’da 8K Çekim
Teknik özelliklerin ardında daha neler saklı…
2022’nin başlarında, Sony’nin yeni öncü sinema kamerası VENICE 2 ile ilk çekim yapanlardan biri oldum. Orijinal VENICE ile aynı 6K sensör veya yeni Full Frame 8,6K sensör seçenekleri var; ben ikincisini seçtim.
VENICE 2’nin, daha yüksek çözünürlükle en az orijinal VENICE kadar iyi bir görüntü sunmasını bekliyordum. Ancak Londra’daki bir çekimde VENICE 2’yi deneyene kadar bu görüntünün ne kadar iyi olacağını fark etmedim. Kameranın küçük vizör ekranında bile görüntü kalitesinin yükseldiği hemen görülebiliyordu. Artan sadece çözünürlük değil, aynı zamanda dinamik aralıktı. Yeni sensör, parlak vurgulara birazcık daha iyi tutunuyor. Üstelik daha az parazit var ve olan parazit de inanılmaz ince dokulara sahip. Bu çok ince, belirsiz parazit dokusu, artan çözünürlük ve 16 bit veriyle birlikte, inanılmaz derecede ayrıntılı ve dokulu ama hiçbir şekilde elektronik görünmeyen, muhteşem cilt tonları sağlıyor. Bunların hepsi neredeyse sıfır jöle etkisiyle birleşince, her kare, film kamerasıyla çekilmiş bir fotoğraf gibi görünüyor.
Peki ya çözünürlük?
Her zaman 4K veya üstü
Yeni 8K sensör, seçtiğiniz kare boyutu ne olursa olsun, önceki 6K sensöre göre çok daha yüksek çözünürlüklerde çekim yapma imkanı sunuyor. Örneğin, klasik kamera lensleri kullanıyorsanız ve Super 35mm filme uygun bir tarama alanı kullanarak çekim yapmanız gerekiyorsa 8K sensör 5,8K piksel kullanıyor.
Ancak piksel ve çözünürlüğün aynı şey olmadığına dikkat etmemiz lazım. VENICE 2, tek sensöründen tam renkli bir görüntü almak için, neredeyse tüm diğer büyük sensörlü kameralar gibi, sensördeki renk filtrelerinde bir Bayer düzeni kullanıyor. Bu yüzden çözünürlük her zaman piksel sayısından biraz daha düşük oluyor ve son luma çözünürlüğü piksel sayısının belki %75’ine ulaşıyor.
Yeni VENICE 2 8K sensörü, hangi tarama modunu kullanırsanız kullanın, kaydedilen görüntülerin en az 4K çözünürlükte olmasını sağlıyor. Daha küçük Super35mm tarama modlarında dahi 5,4K ila 5,8K piksel elde ediyorsunuz; böylece luma çözünürlüğü, birçok 4K piksel kamerayı aşarak en az 4K oluyor.
Yeni sensörün gerçekten mükemmel iş çıkardığı yer ise Full Frame tarama modları. Bunlar, çekim yaptığınız en/boy oranına bağlı olarak 7,6K ila 8,6K piksel kullanıyor. Bu da sadece luma çözünürlüğün 4K’nın çok ötesinde olacağını kesinleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda renk (kroma) çözünürlüğünün de en az 4K olmasını sağlıyor. Bu özellik, özel efektler veya fon yerleştirme için yeşil perde ya da başka renk kipleme işlemleri kullanılan prodüksiyonlarda önemli avantajlar sunuyor.
Aşağıda tek bir 8,2K 17:9 VENICE 2’den alınan iki görüntü gösteriliyor. Kırpılan her görüntü, bir 4K piksel kameranın “4K” görüntüsüyle aynı çözünürlüğe sahip.
Önemli olan sadece çözünürlük değildir
Özel efektlerin çalışmasında tek önemli faktör çözünürlük değil. Sıklıkla görüntüdeki parazit, post prodüksiyonda bir görüntüde ne kadar oynama yapabileceğinizi sınırlayabiliyor. Konu ister tonlama ister kırpma ister yeniden kadrajlama için büyütme olsun, görüntüde parazitin nasıl göründüğü çok önemli.
Hem çok yüksek çözünürlük hem çok düşük parazit sunan bir sensörünüz varsa görüntüdeki parazit çok daha az sorun yaratıyor. Yeni 8,6K VENICE 2 sensörü, çok düşük seviyede çok ince parazit sunuyor. En azından bana göre, bu parazit filme çok benziyor ve hiç de çirkin değil. Düşük parazit seviyesi, daha parazitli kameralarla mümkün olmayacak daha düşük ışık seviyelerinde çekim yapabilmenizi sağlıyor. Parazit greninin çok ince yapısı sayesinde, mesela görüntüyü yeniden kadrajlamak için genişletip büyütseniz dahi parazit kesinlikle kabul edilebilir ölçüde oluyor ve zar zor fark ediliyor. Bu da ana çekiminizden farklı kadrajlanmış birkaç görüntüyü alabilme imkanını ortaya çıkarıyor.
Post prodüksiyonda yeniden kadrajlamak yeni bir şey değil ama bu kadar saf, yüksek çözünürlüklü bir başlangıç noktanız olunca daha agresif kırpma yapabiliyorsunuz. 8K’da başlayınca, izleyiciler 4K’da izleseler bile, %200’den fazla kırpma yapmadığınız takdirde gördüklerinin çıkarılmış bir görüntü olduğunu anlamazlar. Her çekimden iki (veya daha fazla) kayıt almak için tek bir kamera kullanabilmek büyük tasarruf sağlayabilir. Ayrıca çıkarılan tüm görüntülerin göz hizası aynı, birden çok kamera olduğunda ise göz hizası her görüntüde farklı oluyor (istenen sonuç bu olsa da olmasa da).
Bu yeni sensörün bir çift ISO sensörü olduğunu da unutmayalım. Yani sadece 800 ISO’da muhteşem, yüksek çözünürlüklü, düşük parazitli görüntüler değil, aynı zamanda 3200 ISO’da da neredeyse hiç ekstra parazit olmadan son derece benzer görüntüler çekebilirsiniz. Ben Londra sokaklarında VENICE 2 ile gece çekim yaparken, 8,2K 60 fps’te aşırı zorladığımda bile güzel ve kusursuz pozlamalı bir görüntü elde edemediğim hiçbir yer olmadı.
Fakat olur da kendinizi kaydınıza biraz parazit azaltma uygulamanız gereken bir durumda bulursanız grenin çok ince yapısı ve yüksek çözünürlüğü sayesinde birçok parazit azaltma işlemi oldukça etkili olacaktır. Düşük-orta seviyeli parazit azaltma yaptıktan sonra, lekeli veya bloklu bir görüntü elde etme olasılığınız çok daha düşük.
Aşağıdaki görüntüler, gündüz kullanım için Düşük Taban ISO ve gece veya düşük ışıklı senaryolar için Yüksek Taban ISO ayarlarını gösteren VENICE 2 8,2K örnekleri.
Dosya boyutu başınızı ağrıtmadan 16 bit - X-OCN
Her türlü post prodüksiyon işlemine yardımcı olabilecek bir başka faktör de X-OCN kayıtlarda kullanılan 16 bit veri. Tıpkı diğer birçok RAW formatta olduğu gibi, X-OCN de sensörün sunabileceği her şeyi alıp akıllı sıkıştırma algoritmaları uygulayarak görüntü kalitesinden ödün vermeden dosya boyutunu küçültüyor. İster en büyük ve en yüksek kaliteli X-OCN XT formatını ister birazcık daha sıkıştırılmış X-OCN LT sürümünü kullanın, dosyalar her zaman 16 bit ve olağanüstü kalitede oluyor. Yıllardır X-OCN dosyalarıyla çalıştım ve fark edilebilir herhangi bir sıkıştırma yapaylığı hiç görmedim. Tıpkı sıkıştırılmamış RAW dosyalarda olduğu gibi, post prodüksiyonda X-OCN dosyalarının meta verilerinde oynama yapıp beyaz dengesi veya ISO değişikliklerini kolayca ve çabucak taklit edebilirsiniz ama X-OCN dosyalarının boyutu, tipik olarak sıkıştırılmamış RAW dosyalarının çeyreği kadardır.
Dizüstü bilgisayarda 8K kalitesinde düzenleme ve tonlama
Çoğu kişinin, post prodüksiyonda 8K 16 bit dosyalarla çalışmakla ilgili endişeleri olacaktır. Ama doğrusu X-OCN ile çalışmak o kadar kolay ki hiç sorun yaşanmayacaktır.
Londra çekimimde, hepsi 8,2K kalitesinde olmak üzere, 24 fps ve 60 fps’te çekim yaptım ve sıkıştırılmamış RAW boyutunun yaklaşık çeyreği kadar olan X-OCN ST kullanarak kayıt yaptım. X-OCN ST, X-OCN’in “standart” kalitedeki sürümü.
Tüm post prodüksiyon işlerini, hazır harici SSD sürücüler kullanarak dizüstü bilgisayarda yaptım. DaVinci Resolve ve dahili ACES iş akışını kullandım. Çoğunlukla doğrudan orijinal dosyalardan gerçek zamanlı oynatma yaptım. İtiraf edeyim, dizüstü bilgisayar 16 inç bir Apple MacBook M1 Max ama bu dosyalarla dizüstü bilgisayarda çalışabiliyorsam doğru düzgün yapılandırılmış bir post prodüksiyon iş istasyonunda pek sorun çıkarmayacaklardır. M1 Max dizüstü bilgisayar, DiT istasyonu gibi sette X-OCN uygulamalarında veya önizleme, günlük çekim veya proxy üretmek için kesinlikle kullanılabilir.
Son düzenlemeyi bir 4K ProRes Master’a aktarma zamanı gelince, en yüksek kalite ve tam çözünürlüklü debayer ayarları kullanılırken, tonlama uygulanmış projenin her dakikasının dışa aktarımı iki-üç dakika sürdü. Tabii ki parazit azaltma gibi oldukça karmaşık işlemler bu süreci daha da yavaşlatacaktır ama durum kesinlikle kabul edilebilir. Apple’ın yeni çıkan (yazılan tarihte) Mac Studio’suyla ilgili performans iddiaları doğruysa o zaman 8K X-OCN’den 4K ProRes’e yapılan aktarımların gerçek zamanlı veya belki de daha hızlı olmasını bekliyorum.
Hız için 6K, çözünürlük için 8K
Yeni VENICE 2 ve özellikle de 8,6K sensör, orijinal VENICE ve 6K sensöre göre görüntü kalitesine büyük bir artış getiriyor. Bu, (halen çok güzel görüntüler üreten) 6K sensöre artık ihtiyaç olmadığı anlamına gelmiyor. 6K sensör, daha yüksek kare hızlarıyla çekim yapabiliyor. Ayrıca daha hızlı çekim yapmanız gerekiyorsa 6K sensörün X-OCN dosyaları, 8K’ya göre daha küçük oluyor ve daha da kolay çalışılabiliyor. Ama bence gerçekten, çoğu kişi, Full Frame 8K çekimin veya Super 35mm 5,6K çekimin avantajlarını artan depolama gereksinimlerine yeğleyecektir. Sony’nin standart 8K X-OCN dosyalarının sıkıştırma özelliği olmayan diğer kameralardaki 4K RAW dosyalardan daha büyük olmadığını ve X-OCN-LT codec’ini kullanırsanız aslında daha küçük bile olacağını da belirteyim.
Aşağıdaki görüntü, Tokina Vista 135mm lens kullanılarak VENICE 2 ile çekildi ve Full Frame sensörün düşük alan derinliği elde etmeyi ne kadar kolaylaştırdığı gösteriliyor.
4K ProRes 422 ve ProRes 444 İş Akışları
Dosya boyutları veya iş akışı konusunda halen endişeleriniz varsa VENICE 2, ProResHQ veya ProRes444 kullanarak 4K kayıt seçeneği de sunuyor; yine Full Frame 8K’da veya Super35 5,6K’da başlayacağınız için bu tanıdık, çalışması kolay ve genel olarak desteklenen dosyalar da sensörün yüksek hızda örneklemesinden ve ultra ince parazit özelliğinden faydalanacaktır.
8K farkı
VENICE 2 ve 8,6K sensör beni gerçekten şaşırttı. İyi olacağını biliyordum ama bu kadarını beklemiyordum. İstediğiniz şeyleri bulmanızı kolaylaştırmak için menülerin düzeninde ufak değişiklikler var. İzleme ve çıkış seçenekleri büyük oranda genişletilmiş ama beni asıl etkileyen şey, 8K’da başlamanın yarattığı büyük fark ve iş akışının zahmetsizliği oldu.